۱- اطلاع در مورد محتوای جلسه سوم نوجوان
در قسمت دوم این برنامه آموزشی-درمانی، الگوی شناختی CBT را به فرزندتون آموزش دادیم. طبق این الگو افراد در هر موقعیتی فکری از ذهنشون می‌گذره و این فکر، احساسی در آنها بوجود میاره که اون احساس باعث ایجاد رفتاری میشه. این یک چرخه‌ست که برای تغییر رفتار باید این چرخه رو بشکنیم و فکرهای اشتباهمون رو بشناسیم تا بتونیم از طریق اصلاح اون افکار، رفتار غلطمون رو تغییر بدیم. در ادامه این الگو رو با چند مثال نشون دادیم:
فرض کنید شما و دوستتون سر کلاس نشستین و معلم ریاضی با چهره‌ی عصبانی وارد کلاس میشه و به علت اینکه بچه‌ها در امتحان ریاضی نمره‌ی پایین آوردن با صدای بلند باهاشون صحبت می‌کنه، ممکنه دو تا فکر مختلف توی ذهنشون بیاد: فکر فرزند شما می‌تونه این باشه که « حتما منظور معلم منم و فهمیده که درس رو یاد نگرفتم و هر لحظه ممکنه اسمم رو بیاره و آبروم جلوی همه بره»، ولی تو ذهن دوستش این فکر باشه که « معلم از دست بچه‌های تنبل کلاس شاکیه و حق داره». فکری که توی ذهن فرزند شماست چه احساسی بهش میده؟ قطعا حس نگرانی و اضطراب. این حس باعث چه رفتاری میشه؟ اینکه خودش رو از دید معلم ریاضی پنهان کنه و سعی کنه جلوی چشمش نباشه. در واقع فرزند شما توی یک موقعیت خاص ( وارد شدن معلم عصبانی به کلاس)، فکری از ذهنش گذشته (حتما از دست من عصبانیه) و این فکر احساسی در اون به وجود آورده ( نگرانی و اضطراب) که در نتیجه رفتار خاصی از خودش نشون داده ( پنهان شدن از دید معلم).
این مثال رو توی جدول به این شکل ثبت می‌کنیم:
|
موقعیت |
فکر |
احساس |
رفتار |
|
معلم با عصبانیت وارد کلاس میشه و با بچه‌ها بلند صحبت می‌کنه |
حتما از دست من عصبانیه |
نگرانی و اضطراب |
پنهان شدن از نگاه معلم |
۲- تکالیفی که به فرزندتان دادیم
برای تمرین از فرزند شما خواستیم برای اینکه مدل شناختی و تفکیک فکر و احساس و رفتار رو بهتر یاد بگیره، به دو تا موقعیت اضطرابی که توی این هفته براش اتفاق افتاده فکر کنه و توی جدول بنویسه و تا قبل از جلسه‌ی بعدی برامون بفرسته. شما هم توی نوشتن موقعیت‌ها بهش کمک کنید و اگر سوالی داشتید از درمانگر بپرسید.
۳- معرفی منبع برای مطالعه بیشتر
اگه در مورد این روش درمانی اطلاعات بیشتری خواستید کتاب «رفتار درمانی شناختی به زبان آدمی‌زاد» نوشته رنا برنچ و راب ویلسون، ترجمه مهدی قراچه داغی، منبع خوبی است برای مطالعه بیشتر.
