۱- عناوین جلسه هفتم نوجوان
در هفتمین قسمت از این برنامهی آموزشی درمانی، به یکی از مهارتهای ارتباطی مهم به نام «تماس چشمی» پرداختیم. فرزندان شما به این دلیل که در روابط اجتماعی خود دچار اضطراب میشوند، قادر به برقراری تماس چشمی مناسب با دیگران نیستند که این خود مانع ایجاد یک ارتباط موثر میشود. پس از آموزش ارتباط چشمی به آنها چند تمرین دادیم که در صورت نیاز به کمک، میتوانید آنها را همراهی کنید.
۲-آموزش مهارتهای اجتماعی
رشد انسان در زمینههای روانی، احتماعی، شغلی، شناختی، اخلاقی و عاطفی صورت میگیرد و هریک از این زمینهها نیازمند مهارت و توانایی هستند. تکامل مراحل رشدی وابسته به مهارت و برتری مهارتهای اجتماعی است. زمانی که افراد مهارتهای اجتماعی را کسب کنند در عملکرد خود پیشرفت میکنند. وقتی این مهارتها در مقطع رشدی مناسب ( نوجوانی) ارائه شود نقش برجسته تری خواهد داشت. آموزش و تقویت این مهارتهای از سنین نوجوانی میتواند از بسیاری مشکلات روحی روانی و ناکارآمدیها در بزرگسالی پیشگیری کند.
مهارتهای اجتماعی رفتارهایی هستن که به افراد کمک میکنند بتوانند با دیگران ارتباط و تعامل موثری داشته باشند. همچنین باعث سازگاری اجتماعی، ظرفیت مستقل زندگی و مقاوم بودن در برابر استرس های زندگی میشود. . این مهارتها از سویی اضطراب را در موقعیتهای اجتماعی کاهش میدهند، از سویی اعتماد به نفس و احترام به خود را افزایش میدهند و باعث میشوند افراد بتوانند رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنن و رفتار خود را کنترل کنند.
در این بخش به بعضی از مهارتهای اجتماعی مثل برقراری تماس چشمی، شروع گفتگو و مهارتهای مکالمه و آموزش نه گفتن آموزش داده میشه.
۳- بخش اول: تماس چشمی
آموزش تماس چشمی
تماس چشمی ضعیف، همان طور که در جلسه اول گفتیم از نشانههای افرادی است که دچار اضطراب اجتماعی هستند. معمولا این افراد از برقراری تماس چشمی اجتناب میکنند. در هر موقعیتی میزان متفاوتی از تماس چشمی لازم است:
صحبت جلوی جمع
وقتی جلوی جمع یا گروهی صحبت میکنید، بهتر است به همهی آنها یا با تک تک افرادی که در جمع حضور دارند، تماس چشمی برقرار کنید. برقراری تماس چشمی فقط با یک یا دونفر در گروه، به معنای عدم توجه شما به سایر افراد گروه است و شما نمیتونید توجه آنها را به خود جلب کنید. با ادای هر جمله به یک نفر نگاه کنید تا سعی کنید تایید هر کس را از طریق مشارکت دادن توجه فرد به صحبتهای خود بگیرید.
صحبتهای دونفره
در صحبتهای دو نفره برای اینکه طرف مقابل را با تماس چشمی مداوم معذب نکنید، هر ۵ ثانیه بدون اینکه سر خود رو بچرخانید، نگاهتان را به سمت دیگری ببرید اما هیچ وقت به پایین نگاه نکنید چون معنیاش این است حرف شما تمام شده و حرف دیگهای برای گفتن ندارید.
گوش دادن به یک فرد
وقتی دارید به حرفهای کسی گوش میدهید، زیاد به او زل نزنید. در عوض از تکنیک مثلثی استفاده کنید: یعنی اول به مدت پنج ثانیه به یکی از چشمهاش نگاه کنید بعد پنج ثانیه به چشم دیگرش نگاه کنید و بعد پنج ثانیه به دهانش نگاه کنید و دوباره همین را از اول تکرار کنید. این تکنیک همراه با سایر تکنیکهای گوش دادن نظیر سر تکان دادن، استفادهی گاه گاه از کلمات توافق نظیر "بله"، "درسته"، "اوهوم"، … بهترین راه برای گوش دادن به طرف مقابل و نشان دادن علاقه مندی به حرفهای اوست.
۴- تکلیفی که به فرزندتان دادیم
از فرزند شما خواستیم به عنوان تمرین، با یکی از دوستها یا اعضای خانواده دوبار در هفته این تمرین را انجام دهند:
به صورت دو به دو در فاصلهی یک یا دومتری از طرف مقابل بایستند و نفر اول به چشمان طرف مقابل نگاه
کند و بگوید فرد در حال نگاه کردن به کجاست؟
در مرحله دوم فرد دوم شروع کند به نگاه کردن به ترتیب اطراف بینی، گونه ها، گلو، گردن و یقه و شما
باید بتوانید تشخیص دهید چه زمانی نگاه شخص از چشمان شما برداشته میشود